Porady

Rozwój każdego dziecka przebiega indywidualnie, tzn. że występowanie danej umiejętności może pojawić się w różnym czasie u każdego dziecka. Czasami jednak rozwój nie przebiega prawidłowo. Co powinno nas zaniepokoić w rozwoju małego dziecka i skłonić do wizyty u psychologa?:
  • brak mowy i porozumiewania się dziecka bez rekompensowania sobie braku mowy, choćby za pomocą gestów,
  • brak wskazywania palcem przedmiotu, który chce dostać,
  • brak lub unikanie kontaktu wzrokowego,
  • brak naśladowania zachowań innych osób,
  • niechęć do kontaktu fizycznego,
  • brak dialogu tonicznego – czyli dostosowywania pozycji swojego ciała do układu ciała osoby, która trzyma dziecko na rękach,
  • brak reakcji na swoje imię,
  • niechęć do wspólnej zabawy, brak naśladowania w zabawie, samotne zabawy w ściśle określony sposób
Wczesne rozpoznanie nieprawidłowości w rozwoju dziecka zwiększa szanse na jego prawidłowe funkcjonowanie.
Objawy „ryzyka dysleksji” u dzieci: Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu rozpoznaje się u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanych nieprawidłowym funkcjonowaniem centralnego układu nerwowego. Są to zaburzenia funkcji językowych, percepcyjno-motorycznych (spostrzegania słuchowego, wzrokowego, motoryki) i ich współdziałania (integracji percepcyjno – motorycznej), uwagi, pamięci (wzrokowej, słuchowej, ruchowej), lateralizacji (braku dominacji ręki, oka), orientacji w przestrzeni. 3-5 rok życia
  • opóźniony rozwój mowy, trudności z wypowiadaniem trudnych fonetycznie słów, zapamiętywaniem nazw
  • opóźniony rozwój ruchowy, trudności z utrzymywaniem równowagi, koordynacją ruchów, niechęć do zabaw ruchowych,
  • mała sprawność ruchowa podczas czynności samoobsługowych,
  •  rysunki na słabym poziomie, niechęć do rysowania,
6-7 rok życia
  • trudności z wymową (przekręcanie słów), wadliwa wymowa, błędy gramatyczne,
  • oburęczność, mylenie prawej i lewej lęki, nogi itp.,
  • trudności w nauce czytania (realizacji programu klasy „0″),
  • trudności z zapamiętywaniem wierszyków i piosenek,
  • trudności z wydzielaniem sylab i głosek w wyrazach oraz łączeniem ich w słowa (analizą i syntezą sylabową i głoskową),
  • niechęć do rysowania, trudności z odtwarzaniem figur, wzorów i szlaczków,
  • trudności z układaniem obrazków z elementów według wzoru.
I-III klasa (wiek szkolny młodszy)
  • utrzymywanie się powyższych objawów zaburzeń i trudności w uczeniu się, przede wszystkim w czytaniu,
  • trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, szeregów nazw (dni tygodnia, miesięcy), tabliczki mnożenia, dat, zapisywania liczb wielocyfrowych,
  • mylenie liter podobnych pod względem kształtu (p-b-d-g, m-n, l-ł-t, m-w),
  • mylenie liter odpowiadających głoskom podobnym dźwiękowo (d-t, g-k, z-s),
  • opuszczanie, dodawanie, przestawianie liter, sylab oraz rozdzielanie wyrazów,
  • trudności z pisownią zmiękczeń, samogłosek nosowych,
  • brzydkie pismo i rysunek.
klasa IV i powyżej (wiek szkolny starszy)
  • trudności w czytaniu często minimalizują się lub ustępują,
  • trudności w pisaniu mogą ograniczać się głównie do błędów ortograficznych,
  • trudności mają wpływ na inne przedmioty np. języki obce.
Wykorzystano materiały opracowane przez: prof. U.G. dr hab. Marta Bogdanowicz.
Wskazówki dla rodziców uczniów dyslektycznych Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu powinny być prowadzone systematycznie najlepiej codziennie, a przynajmniej co drugi dzień. Dłuższe przerwy są niekorzystne. Ćwiczenia w czytaniu
  • Ćwiczenia te nie mogą być długotrwałe. Głośne czytanie nie powinno trwać dłużej niż 10 – 15 minut.
  • Czytanie „we dwoje” – z dorosłym, przeprowadzamy wtedy, gdy nasze dziecko ma znaczne trudności np. czyta literując, nie potrafi tych liter złożyć. Czytamy wtedy razem z dzieckiem, ale głos dorosłego jest cichy. Odczytując wyraz przeciągamy samogłoski, tak jakby się go trochę śpiewało. W miarę uzyskiwania wprawy w czytaniu, głos dorosłego będzie stopniowo ulegał zanikowi, a śpiewne przeciąganie wyraźnie ulegało skróceniu. W ten sposób doprowadzi się dziecko do samodzielnego, poprawnego czytania.
  • Jeżeli dziecko już nie literuje i potrafi czytać samodzielnie, chociaż jeszcze nie całkiem poprawnie – prowadzimy z nim czytanie pod kontrolą dorosłego. Dziecko czyta powoli, a dorosły poprawia jego błędy, poleca przeczytać zdanie jeszcze raz, pilnuje, aby dziecko czytało dokładnie, całymi wyrazami, przestrzegało przecinków i kropek. Jeżeli nikt nie poprawi jego błędów, to te błędy będą się utrwalać i dziecko nie nauczy się czytać poprawnie.
  • Czytanie sposobem kombinowanym prowadzimy w ten sposób, że dziecko czyta najpierw głośno pod kontrolą dorosłego, np. przez 10 minut, a kiedy widzimy, że już zaczyna się męczyć polecamy, aby pozostałą część przeczytało po cichu, następnie opowiada przeczytana treść.
Ćwiczenia w pisaniu
  • Do ćwiczeń w pisaniu służy odrębny zeszyt. Dziecko do pisania używa ołówka, gdyż ewentualne błędy można wymazać, by nie utrwalała się w pamięci błędna pisownia.
  • Ćwiczenia w pisaniu rozpoczynamy od przepisywania, które powinno być czynnością urozmaiconą. Dziecko przepisuje 3-4 krótkie zdania. Dla urozmaicenia polecamy podzielić wyrazy na sylaby, lub poszukać trudności ortograficznej i podkreślić ją kolorem.
  • Następnie wprowadzamy pisanie z pamięci. Dziecko odczytuje zdanie, liczy na palcach wyrazy w nim zawarte wymawiając je głośno. Może również odczytać sylabami i jednocześnie wyklaskiwać ile jest sylab w wyrazie. W końcu zasłania kartkę papieru i pisze w zeszycie dyktując sobie półgłosem po sylabie. Po skończeniu porównuje zapis z tekstem i poprawia ewentualne błędy. Dorosły kontroluje poprawność zapisu.
  • Kiedy dziecko umie już pisać z pamięci, możemy próbować pisać ze słuchu. Dorosły czyta dziecku głośno cały dyktat (3-4 zdania) i sprawdza, czy dziecko zrozumiało to, co usłyszało. Następnie czytamy pierwsze zdanie dyktatu, dziecko powtarza zdanie i liczy na palcach ile tam jest wyrazów. W zdaniu zazwyczaj są wyrazy trudniejsze dla dziecka. Prowadzący jeszcze raz czyta całe zdanie i poleca zapisać go w zeszycie. Dziecko zapisuje całe zdanie, a rodzic sprawdza czy napisało dobrze i poleca dziecku poprawić błędy. Tak postępuje z każdym następnym zdaniem.
  • Razem – czytanie i pisanie nie powinno zająć więcej niż 35 minut.
Ćwiczenia muszą przebiegać w spokojnej i pogodnej atmosferze. Nie wolno na dziecko krzyczeć, ani denerwować się, bo wtedy straci ochotę do pracy. Trzeba natomiast cierpliwie zachęcać. Ćwiczenia powinien prowadzić ten z rodziców, kto jest bardziej spokojny i zrównoważony. Życzymy powodzenia!
Ważne logopedyczne informacje dla Rodziców: Etapy rozwoju mowy: – pierwsze miesiące życia – powstają przypadkowe dźwięki, tzw. głużenie, – szósty miesiąc życia – pojawia się powtarzanie usłyszanych dźwięków, tzw. gaworzenie, – 1 – 2 rok życia – dziecko wymawia samogłoski: a, o, e, i, u, y oraz spółgłoski: p, pi, b, bi, m, mi, d, t, n, pojawiają się pierwsze wyrazy: mama, tata, baba, – 2 – 3 rok życia – dziecko wymawia samogłoski: ę, ą oraz spółgłoski: w, wi, f, fi, ś, ź, ć, dź, ń, l, li, k, ki, g, gi, ch, chi, j, ł, pojawiają się proste zdania, – 4 rok  życia – pojawiają się spółgłoski: s, z, c, dz, dziecko zadaje mnóstwo pytań, potrafi mówić o przyszłości i przeszłości, – 5 – 6 rok życia – pojawiają się spółgłoski: sz, ż, cz, dż , r, wypowiedzi dziecka są wielozdaniowe, – 7 rok życia – dziecko ma utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia.
Skip to content